CFRR– Bao bì cà phê Doi Chaang không chỉ dừng lại ở tính thẩm mỹ và giới thiệu nguồn gốc của cà phê, mà còn mang thông điệp kết nối cộng đồng dân tộc thiểu số ở Thái Lan.
Nguồn gốc cà phê Doi Chaang
Trà sữa Thái, nước ép hoa quả, bia Thái… là những thức uống được nhiều người lựa chọn khi du lịch đến Thái Lan. Khác với Ethiopia, Costa Rica, Colombia, hay thậm chí là Việt Nam, Thái Lan thực sự không nổi tiếng về cà phê và văn hóa cà phê cũng không phải là một phần của xã hội truyền thống Thái Lan.
Tuy nhiên, điều mà ít ai biết tới đó là trên những ngọn đồi cao phía bắc tỉnh Chiang Rai (Thái Lan), những nông dân bộ lạc Akha trong ngôi làng Doi Chang đang sản xuất ra loại cà phê thượng hạng, được đánh giá là cà phê đẳng cấp trên thế giới.
Quay ngược dòng lịch sử, nằm trong vùng Tam giác vàng của Thái Lan, làng Doi Chang nổi tiếng là sản xuất và buôn bán thuốc phiện. Bên cạnh đó, nhiều người cũng trồng thêm các cây hoa màu để tồn tại và nuôi sống gia đình của họ.
Nhờ sáng kiến của Hoàng gia Thái Lan vào năm 1983, nông dân đã được giao cây cà phê arabica để trồng. Chính đặc điểm thổ nhưỡng, đất đai trù phú kết hợp với thời tiết mát mẻ cùng với lượng mưa thích hợp đã giúp cây giống sinh sôi nảy nở.
Sau hơn 20 năm sản xuất cà phê, những người nông dân Akha cảm thấy chán nản với những giao dịch cùng các đại lý, họ đã quyết định thành lập đội ngũ của riêng họ cùng với sự hợp tác của hai cha con John M. và John A. Darch, đến từ Vancouver, British Columbia (Canada). Những vị khách phương xa, nhận ra tiềm năng phát triển từ cà phê chất lượng cao này, đã cùng các nông dân nơi đây tự sản xuất và bán cà phê trực tiếp. Họ thành lập nên Công ty cà phê Doi Chaang.
(Tới đây, xin có một lưu ý nho nhỏ vì có thể bạn sẽ dễ bị nhầm lẫn: Ngôi làng là Doi Chang, và công ty cà phê là Doi Chaang.)
Sự chia rẽ nội bộ
Mỗi bước trong chế biến cà phê, từ việc trồng trọt chăm sóc cây, chọn lọc bằng tay, đến quá trình lên men ướt, đã được thực hiện cực kỳ cẩn thận. Hương thơm độc đáo, độ chua cân bằng, hàm lượng caffein thấp và điều kiện trồng trọt hoàn hảo là đặc điểm khiến cà phê Doi Chaang trở thành một trong những loại cà phê arabica ngon nhất trên thế giới. Người ta nói rằng, cà phê ở đây có hương vị êm dịu và thơm mùi hoa dại.
Khi cà phê Doi Chaang trở nên nổi tiếng, ngày càng có nhiều nhà đầu tư mong muốn hợp tác kinh doanh với họ. Chính điều này đã gây ra sự chia rẽ trong nội bộ vì một số gia đình đã đồng ý tham gia với các nhà đầu tư và số khác thì không. Nếu tình trạng này kéo dài, tương lai của cộng đồng Akha nhỏ bé liệu có còn phát triển được chăng?
Thông điệp kết nối từ thiết kế bao bì
Đảm nhiệm vai trò thiết kế bao bì cho cà phê Doi Chaang, công ty thiết kế Prompt Design ở Bangkok (Thái Lan), ngoài mục tiêu tạo ra ấn phẩm đẹp mắt hướng đến quảng bá thương hiệu trên thị trường, đơn vị thiết kế này còn muốn gửi gắm vào đó thông điệp xây dựng ý thức đoàn kết giữa những người trồng cà phê với nhau.
Thiết kế đẹp mắt, sống động như những bức ảnh chụp người thật, đồng thời ẩn chứa ý nghĩa tôn vinh từng người nông dân đã giúp bao bì cà phê Doi Chaang chiến thắng Giải thưởng Red Dot ở hạng mục Thiết kế bao bì năm 2018.
Kết quả này đạt được là nhờ ý tưởng trưng bày các bức tranh về những người trồng cà phê, mỗi hình ảnh đại diện cho một bộ lạc vùng núi khác nhau. Thông qua đó, bày tỏ mong muốn rằng những người nông dân sẽ biết trân trọng hơn sự liên kết của họ với thương hiệu, đoàn kết, yêu thương và truyền cảm hứng cho các thế hệ con cháu của họ trên khắp miền bắc Thái Lan.
Bao bì có tông màu tối, hiện lên trên đó là gương mặt tươi cười của những người nông dân bên gánh cà phê chín đỏ. Đứng trước phông nền núi đồi mờ ảo và nhấp nhô phía xa, mỗi người đều mặc chiếc áo truyền thống của dân tộc mình như đang khẳng định rằng: chúng tôi đang tồn tại, chúng tôi là người đã tự tay tạo ra món đồ uống thơm ngon mà bạn đang dùng!
Bản sắc riêng thể hiện qua trang phục
Việc đưa yếu tố con người vào trong thiết kế không chỉ có ở cà phê Doi Chaang, nhưng điều khác biệt, đồng thời cũng là điểm nhấn gây ấn tượng cho khách hàng chính là những bộ trang phục mang bản sắc riêng của dân tộc Akha.
Đối với trang phục của phụ nữ Akha, những bộ váy áo được kéo sợi bằng tay, dệt lại với nhau và nhuộm màu chàm cùng với một chiếc thắt lưng được trang trí công phu. Tay áo có thêu hình, chỉ khâu bằng sa tanh màu sáng, có đính hạt, nút bạc, đồng tiền hoặc cườm… tùy theo ý thích của mỗi người. Váy dài đến đầu gối và có nhiều nếp gấp ở phía sau. Thắt lưng được buộc quanh eo với hai đầu buông thõng phía trước, được trang trí bằng các nút, đồng xu và hạt.
Chiếc mũ là phần quan trọng và công phu nhất. Nó khác nhau giữa các làng và trang trí của nó phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân, kinh tế và tuổi tác. Nhiều phụ nữ Akha đeo những hạt thủy tinh cổ có nguồn gốc từ Trung Quốc, được lưu truyền qua nhiều đời. Ngoài ra, họ cũng đeo nhẫn bạc và vòng tay bạc bản rộng có chạm khắc.
Trang phục của người nam Akha thì đơn sơ hơn chứ không cầu kỳ như của phụ nữ. Họ chỉ có chiếc áo khoác được trang trí bằng hình thêu và đôi khi có những hàng đồng tiền bạc hoặc một chuỗi bạc có chuông. Những chiếc quần kiểu Trung Quốc giản dị, không có bất kỳ trang trí thêm nào. Chiếc khăn xếp trong hình dạng của một chiếc mũ đội đầu. Nam giới cũng đeo nhẫn và lắc cổ tròn trơn, đôi khi là nhẫn bạc hình vương miện trên ngón tay của họ.
Nhìn những hình ảnh trên bao bì cà phê Doi Chang, những người nông dân bộ tộc Akha như nhìn thấy hình bóng của chính mình trong đó, tự hào với bản sắc riêng, giá trị riêng mà mình đang có; làm trỗi dậy tình yêu thương vốn đang ẩn sâu trong lòng họ. Điều đó sẽ như động lực thúc đẩy họ nỗ lực hơn nữa để phát triển thương hiệu cà phê Doi Chaang, thêm gắn kết với đồng bào mình hơn nữa.
Mặt khác, thiết kế này lại mang đến cho khách hàng một trải nghiệm đặc biệt, nhất là đối với những ai đam mê du lịch thích tìm hiểu văn hóa. Hình ảnh đại diện trên bao bì sẽ mang đến cho bạn một chuyến hành trình về đất Thái. Trải ra trước mắt là ngọn đồi mù sương, làn gió mát lạnh cuốn theo mùi của quả cà phê chín thơm nhẹ phảng phất. Bên cạnh đó, qua những bộ trang phục lạ mắt và rất cầu kỳ, đặc trưng của dân tộc Akha, bạn sẽ hiểu thêm một nét văn hóa mới, một di sản cần được gìn giữ và bảo tồn.
Tham khảo:
